Мақалада екі тілді, яғни қазақ, орыс тілді студенттерге орыс тілін оқытудың ерекшеліктері қарастырылады, интерференция әсерінен туындаған қателіктер талданады. Авторлар бірқатар ғалымдардың осы жұмыстың негізгі ұғымдарына – билингвизм мен интерференцияға қатысты көзқарастарын сипаттайды, билингвизм түрлері туралы ақпарат береді. Түрлі этностар өкілдерінің тілдермен байланысы мен өзара іс-қимылы тақырыбы — көптілді және көпмәдениетті қазақстандық қоғам үшін өзекті. Қазақстанның КСРО құрамында ұзақ уақыт болуы орыс тілінің адам өмірінің барлық салаларына белсенді енуіне ықпал етті. ҚР-ның қазіргі тілдік жағдайын сипаттай отырып, орыс тілінің серіктес тіл ретінде қолданылатынын атап өту қажет.

Қазақстанның қазіргі қоғамында орыс тілін қолданудың ерекшелігін анықтау үшін біз екі тілді студенттердің сөйлеуіне талдау жасадық, бұл олардың орыс әдеби тілінің нормаларын бұзушылықтарын жіктеуге және анықталған қиындықтарды ескере отырып, тапсырмалар кешенін жасауға мүмкіндік берді. Сөйлеу мәлімдемесін құру процесінде туындайтын кедергілер мен қиыс кетулерді жою үшін әртүрлі әдістер, соның ішінде коммуникативті, шығармашылық, проблемалық әдістер ұсынылады. Сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін (тыңдау, сөйлеу, оқу, жазу) қамтитын жаттығуларды орындау нәтижесінде студенттерде лингвистикалық, әлеуметтік-мәдени, коммуникативті құзыреттілік дамиды, мәдениетаралық қарым-қатынас дағдылары жақсарады, әр түрлі салаларда дұрыс сөйлеу дағдылары қалыптасады.

ВАХИТОВА Т.Ф.

Филология ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе қ., Қазақстан

Е-mail: tanzilusha_v@mail.ru, https://orcid.org/0000-0002-7473-4336

ХАЙРУЛЛИНА Р.Х.

Филология ғылымдарының докторы, профессор, М. Ақмолла атындағы Башқұрт мемлекеттік педагогикалық университеті, Уфа қ., Ресей Федерациясы.

Е-mail: rajhan@mail.ru, https://orcid.org/0000-0001-7978-2225

1. Арефьев А.Л., Бахтикиреева У.М., Синячкин В.П. Проблемы билингвизма в системе школьного языкового образования Республики Тыва / Новые исследования Тувы. – 2021. – № 1. – С. 255-272. DOI: https://doi.org/10.25178/nit.2021.1.14
2. Вайнрайх У. Языковые контакты: Состояние и проблемы исследования / Киев: Вища шк., 1979. – 140 с.
3. Курманова Б.Ж., Утегенова А., Исламгалиева В.Ж. О формах существования казахского и русского языков в языковой ситуации Актюбинской области / Вестник Евразийского гуманитарного института. – 2022. – № 3. – С. 50-61
4. Сулейменова Э.Д., Смагулова Ж.С. Языковая ситуация и языковое планирование в Казахстане / Алматы: КазНПУ им. Абая, 2018. – 344 с.
5. Баутиста Х., Мурадымова Л., Плеухова Е. Феномен приобретенного билингвизма (на примере испанского и русского языков) / Филология и культура. Рhilology and Culture. – 2022. – №1 (67). – С. 74-82
6. Аврорин В.А. Двуязычие и школа / Проблемы двуязычия и многоязычия. – 1972. – №3. – С. 49-62.
7. Карлинский А.Е. Основы теории взаимодействия языков / Алма-Ата: Галым, 1990. – 181 с.
8. Залевская А.А. Актуальные проблемы двуязычия: обзор / Вестн. ТвГУ. Сер. Филология. Лингвистика и межкультурная коммуникация. – 2008. – № 13. – С. 125-144.
9. Сконечный Т.Г. Билингвизм, мультилингвизм, полилингвизм: современные европейские исследования / Молодой ученый. – 2018. – № 12. – С. 193-195.

қос тілділік, тілдік байланыс, интерференция, орыс тілі, оқыту, сөйлеу дағдылары, коммуникативті құзыреттілік