Мақала орыс ұлттық әзіл-оспағының сипаттамасына, оның анықтамасына, жіктелуіне және сипаттамаларына арналған. Мақаланың мақсаты - орыс әзілінің, орыс анекдотының мәнін ашу. Жұмыста анекдоттың мәніне, орыс анекдотының ерекшеліктеріне назар аударылады. Бұл мақалада әзіл-оспақтың анықтамасы, әзіл мен анекдотты салыстыру, әзіл-оспақты сөйлеу мен әзіл функциясының мәдени талдауы және т.б. қарастырылады; ауызша қарым-қатынастағы орыс әзілінің рөлі, орыс әзілінде көрініс тапқан орыс мәдени тұжырымдамалары мен өмірге деген көзқарастарын көрсетуге тырысу. Анекдот кез-келген сөйлеу мәдениетінде кездеседі, ал көбінесе бұл сөйлеу жанры сөйлесу қарым-қатынасына жатады, ол жағдайды-тақырыпты қазіргі қарым-қатынас жағдайымен үйлестірумен сипатталады. Анекдот-бұл әзіл-оспақтың көрініс, онда сөздер белгілі бір және нақты анықталған баяндау құрылымында адамдарды күлдірту үшін қолданылады, оларды байыпты қабылдауға болмайды. Ол-жанрдың барлық сипаттамаларына ие тәуелсіз фольклорлық сөйлеу жанры. Анекдот-ұлттық орыс мәдениетінің ерекше дамыған және өнімді құбылысы. Ғылыми жаңалығы-анекдоттың әртүрлі түрлерін мысалға келтіре отырып, анекдотты қарастыру. Зерттеу нәтижесінде анекдот прецеденттік мәтін ретінде белгілі бір құрылым мен мазмұнға ие екендігі атап өтілді. Анекдот-бұл жеке қоғам өкілдерінің сөйлеуінде белсенді жұмыс істейтін белгілі бір стереотиптік бейнелі-ассоциативті кешен.
ТАНАТОВА Р.К.
оқытушы, орыс филологиясы және мәденетаралық коммуникация кафедрасы, Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе қ., Қазақстан.
E-mail: rose_karina@mail.ru, https://orcid.org/0000-0003-4142-3547
ШАНАЕВА Д.Т.
мұғалім, Бадамша мектеп бала-бақшасы, Бадамша селосы, Ақтөбе облысы, Қазақстан.
E-mail: dinoka.sh@mail.ru, https://orcid.org/0009-0003-2463-6695
- Fernandez Sanchez U.V. Humorous discourse in Spanish and Basque linguistics: comparative analysis: Dissertation of the Candidate of Philological Sciences: 10.02.20. M: RUDN, 2017. 173 c.// [Electronic resource]/ Access Mode: https://www.dissercat.com/content/yumoristicheskii-diskurs-v-ispanskoi-i-baskskoi-lingvokulturakh-sopostavitelnyi-analiz (accessed 05.11.2023)
- Brief Literary Encyclopedia: В 9 т. ‒ М.: Sov. Encycl., 1962-1978. // [Electronic resource] / ‒ Access Mode: www://feb-web.ru/feb/kle/kle-abc (accessed 10.12.2023)
- The Useful Dictionary of Living Russian language: B 4 t./ V. Dal. Repr. reprod. from 1912-1914. M.: Citadel, 1998. T. 4. C. 30-31.
- Literary encyclopedic dictionary/Under the general. Ed. V. M. Kozhevnikova, P. A. Nikolaeva. M.: Soz. encyclopedia, 1987. -752 c. // [Electronic resource]/ Access Mode: https://readeralexey.narod.ru/Library/literaturnyi_enciklopedicheskiy_slovar_1987.pdf (accessed 05.11.2023)
- Mow Shuang Shuang. Linguogolgological analysis of Russian humor.// Young scientist. 2015. 24 (104). ‒ С. 879-882. // [Electronic resource] /‒ Access Mode: https://moluch.ru/archive/104/24265/ ( accessed: 04.10.2023)
- Chueffen Len. Semantic and stylistic features of the Russian joke as a genre and a precedent text C. 23-25// [Electronic resource]/ Access Mode: https://cyberleninka.ru/article/n/semanticheskie-i-stilisticheskie-osobennosti-russkogo-anekdota-kak-zhanra-i-pretsedentnogo-teksta (accessed: 04.10.2023)
- World of jokes // [Electronic resource]/ Access mode: https://www.anekdotovmir.ru/ (accessed: 09.12.2023).