Мақалада теріс жауапкершіліктің теориялық және практикалық аспектілерін оны заңды
жауапкершілікпен байланыстыру арқылы қайта қарастыруға әрекет жасалған. Заңды жауапкершілік-бұл әлеуметтік жауапкершіліктің бір түрі, сондықтан субъектінің мінез-құлқын оның әлеуметтік маңыздылығы призмасы арқылы бағалай отырып, оны әлеуметтік зиянды да, әлеуметтік пайдалы да деп тануға болады. Осыған сүйене отырып, құқықтық зерттеулерде құқықтық жауапкершілікті позитивті деп түсінуге көзқарас қалыптасты, ол субъектінің заңды мінез-құлықта көрсетілген құқықтық талаптарды орындауынан тұрады. Заңды жауапкершілік құқық жүйесінің ажырамас элементі болып табылатындығын, әлеуметтік және құқықтық реттеу жүйесіне органикалық түрде қосылғанын, адамдардың, ұжымдық құрылымдар мен мемлекеттердің заңды мінезқұлқын қамтамасыз етуге бағытталғанын және осы негізгі мақсатты орындау үшін ол мемлекеттік мәжбүрлеу
құралдарымен жабдықталғанын негізге алған жөн. Құқықтық жауапкершіліктің айрықша белгілерінің тізімі келтірілген, олар оң жауапкершіліктің тән белгілерімен салыстырылады. Ретроспективті (теріс) жауапкершілікті құқықтық санат ретінде танудың және оны заңды жауапкершілікке жатқызудың теориялық негіздері жоқ екенін айтады. Әдетте, жауапты көзқарас, парызды түсіну, олардың іс-әрекеттерінің мәні мен мағынасын түсіну ретінде
түсініледі. Теріс жауапкершіліктің құқықтық мазмұны жоқ және тек әлеуметтік-философиялық көзқарас
тұрғысынан субъектілердің мінез-құлқының моральдық-этикалық реттеушісі ретінде қарастырылуы керек. Құқықтық жауапкершілік пен құқықтық санкциялардың маңызды аспектілерін түсіндіретін қоғамның құқықтық құрылымының теориялық, практикалық ерекшеліктері мен факторлары анықталды.
- Оспанов К.И. Основы права: Учебник для вузов. М.: Юрист.2007 – с. 95.
- Табанов С.А. Салыстырмалы құқықтану негіздері. Тәжірибелік оқу құралы. Нұр пресс, 2003.–85.
- Булгакова Д.А. Мемлекет және құқық теориясы. Оқулық. – Алматы: Жеті Жарғы. 2015. – 176 бет.
- Липинский Д.А. Формы реализации юридической ответственности // Закон и время, 2008, №9. С. 17-19.
- Витрук, Н.В. Общая теория юридической ответственности / Н.В. Витрук. - М.: ИнфраМ, Норма, 2017. - 569 c.
- Шавалеев, Михаил О неотвратимости юридической ответственности в России / Михаил Шавалеев. - М.: LAP Lambert Academic Publishing, 2017. - 180 c.
- Global Corruption Report: Education, Transparency International. New York, 2013. – 448 с.
- Липинский Д.А. Юридическая ответственность как институт права // Юрист. 2013. № 12. С. 3 - 7.