«ИННОВАЦИЯЛЫҚ», «ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ», «КРЕАТИВТІЛІК» ҰҒЫМДАРЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ МӘНІ МЕН МАЗМҰНЫ

Жарияланды 2024-07-05
ПЕДАГОГИКА Нөмір 64 № 2 (2021)
№2 (2021)
Авторлар:
  • А.Б. НАРЕНОВА
PDF

Мақалада «инновациялық» және «шығармашылық», «креативтілік» ұғымдарының
психологиялық мәні мен мазмұны қарастырылған. «Инновация» дегеніміз ̶ бір нәрсені сапалы өзгерту процесі,
сонымен қатар бұл өзгерістің нәтижесі болып табылады. Инновациялық процестердің жетістігі көп жағдайда
пәннің психологиялық параметрлерімен анықталады және жаңа идеялар мен технологиялардың жұмыс істеу
құзыретіне байланысты. Бұл құзыреттіліктің екі негізгі жағы бар. Біреуі олар осындай идеяларды шығарумен
(шығармашылық), және екіншісі ̶қабылдау, нақтылау, тарату және енгізумен (инновациялық) байланысты.
Қазіргі уақытта ғылыми әдебиеттерде бұл туралы пікірталас жүріп жатыр «креативтілік» және «инновация»
ұғымдары бір-бірімен байланысты. Креативтілік ең алдымен шығармашылық процесімен байланысты, жаңа
ықтимал пайдалы идеяларды тудыру. Осы идеялардың көмегімен басқалармен алмасуға болады, бірақ олар тек
іс жүзінде қолданылса инновацияларға айналады. Сондықтан креативтілікті инновацияның алғашқы қадамы деп,
санауға болады. Шығармашылық ̶ бұл жаңа өнімдер мен теорияларды қолдануда шешімдерге, идеяларға
әкелетін психикалық процестерді көрсету, түсіну, өнер түрлерін құру. Шығармашылықты зерттеу қажеттілігі
психофизиологиялық (биометриялық) тәсілдің пайда болуына әкелді. Бұл тәсіл шығармашылық үдерістердің
биологиялық және психофизиологиялық негіздерін, шығармашылық тұлғаның ерекшеліктері, креативтілік
анықтау мен зерттеуге негізделген. Осы бағыт аясында адам миының қызметі мен әртүрлі танымдық
функциялары мен ерекше эмоционалды жағдайлар арасындағы қатынастары талданады. 

  1. Богоявленская Д.Б. Психология творческих способностей: Учебное пособие для студентов высш. уч. заведений / Д.Б. Богоявленская. – Москва: Издат. центр «Академия», 2012. – 320 с.
  2. Яголковский С.Р. Психология инноваций: подходы, модели, процессы/C.Р.Яголковский. – Москва: Изд. дом. Высшей школы экономики, 2011. – 270 с.
  3. Майкл Микалко. Взлом креатива / Микалко Майкл. – Москва: «МАНН ИВАНОВ И ФЕРБЕР» 2016. – 298с. (Перевод с английского Александра Коробейникова)
  4. Малахова Н.Н. Инновационная культура как фактор изменений современного общества / Н.Н. Малахова. – Москва.: Библио-Глобус, 2017. – 340 с.
  5. Медынский В.Г. Инновационный менеджмент. Учебник / В.Г. Медынский. –Москва: ИНФРА-М. 2011. – 295 с.
  6. Бобченко Т. Г. Психологические тренинги. Учебное пособие / Т. Г. Бобченко. – Москва: Юрайт, 2020. –132 с.
  7. Гонина О. О. Психология. Учебное пособие / О. О. Гонина. – Москва: Кно Рус. 2019. –320 с.
  8. Гуревич П. С. Психология и педагогика. Учебник и практикум для академического бакалавриата / П. С. Гуревич. – Москва: Юрайт.2019. – 430 с.
  9. Дереча В. А. Психология зависимостей. Учебное пособие для вузов / В.А. Дереча. – Москва: Юрайт. 2019. –160 с.
  10. Дружинин В.Н. Экспериментальная психология. Учебное пособие для бакалавриата / В. Н.Дружинин. – Москва: Юрайт. 2019. – 386 с.
инновация, шығармашылық, креативтілік, психологиялық параметрлер, технологиялар, құзыреттілік, интеллектуалды табалдырық, интеллектуалды бастама.