Мақалада қазақ тілі терминологиялық жүйесі дамуының заңды нәтижесі ретінде қарастырылатын белгілі бір құбылыстарды ғылыми айналымға ұсыну қажеттігінен туындайтын жаңа қазақ терминдері мен олардың ұғымдармен байланысының көрінісі ретінде фреймдік құрылым қарастырылады. Мақала авторлары терминология мен когнитивтік лингвистиканың байланысын ғылыми салада да, жалпы тілде де белсенді қолданылып жүрген жаңа терминдер мысалында талдайды. Қолданыстағы номинативті бірліктердің негізінде жасалған терминдер нысан туралы барлық мүмкін ақпаратты қамтитын фреймдің құрылым шеңберінде қарастырылады. Мақалада терминнің тілдің факті және оның сөйлеуші санасындағы ұғым, когнитивтік құрылым ретінде көрініс табуы арасындағы психикалық байланыс мәселесі көрсетіледі. Мақаланың мақсаты белгілі бір фреймдік модельдің қалыптасуына әкелетін, концептуалды талдау негізінде менталды бірлік ретіндегі ұғым мен оның тілдік көрінісі арақатынасын көрсету болып табылады. Мақаланың негізгі материалдары  мен теориялық тұжырымдарын жоғары оқу орындарында филология мамандығының магистрант, PhD докторанттарына когнитивтік терминология мәселелерін қарастыратын арнайы курстар мен оқу құралдарын жасауда қолдануға болады. Зерттеу барысында алынған нәтижелер мен тұжырымдардың бірқатары шеттілді кірме терминдерді қазақ тіліне аудару және жаңа терминдер жасау үдерістерін оңайландыру белгілерін анықтауда негіз болады.

АБДУЛЛИНА Н.У.

PhD, Орыс филологиясы және мәдениетаралық коммуникация кафедрасының меңгерушісі, Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе қ., Қазақстан

E-mail: nazgulua@mail.ru, https://orcid.org/0000-0003-2279-9426

ФАБЕР БЕНИТЕС П.

PhD, профессор, Гранада университеті, Гранада қ, Испания

E-mail: pamelafaber@gmail.com, https://orcid.org/0000-0003-0581-0005

1. Kachru 1994: Kachru, B.B. The Speaking Tree: A Medium of Plural Canons. – In: J.A.Alatis (ed.) Educational Linguistics, Crosscultural Communication, and Global Interdependence (Georgetown Round Table on Language and Linguistics, 1994). Washington DS: Georgetown University Press, 1994, p 54.
2. Aitbaiyly O. Qazaq sozy: qazaq terminologiasynyn negizdery. – Аlmaty: Rauan, 1997. – 240 b.
3. Fillmore С.J, Atkins B.T. Toward a frame-based lexicon: the semantics of RISK and neighbors // In book: Frames, Fields, and Contrasts: New Essays in Semantic and Lexical Organisation. – NY., 1992. – P. 75-102.
4. Demyankov, V.Z. Freimovaya semantika // Kratkyi slovar kognitivnykh terminov/ Kubriykova Е.S., Demyankov V.Z., Pankrac U.G., Luzina L.G. Pod оbsh.red. Е.S.Кubriykovоi. М.: Filologichesky facultet MGU im.М.V.Lomonosova, 1996. s.189-191.
5. Boldyrev, N.N. Коgnitivnaya lingvistika. Moskva, Direkr-Мedia – 2016, 251 s.
6. Mynsky M. Fraiymy dlya predstavleniya znanyi. М.: Energiya, 1979. – 152s
7. Faber P. Terminographic definition and concept representation // In book: Training the Language Services Provider for the New Millenium. – Porto: University of Poprto, 2002. – P. 345-354.
8. Golovin B.N. Tipy terminosistem I osnovaniya ih razlicheniya // Тermin I slovo: mezhvuz. sb. – Gorkyi, 1981. – s. 3-10.
9. Leichik, V.M. Kognitivnoe terminovedenie – piyatyi etap razvitiya terminovedeniya kak vedushei nauchnoi discipliny rubezha XX – XXI vekov // Коgnitivnaya lingvistika: novye problemy poznaniya. М.; Ryazan, 2007. s. 121 – 132.
10. Piotrovsky, R.G. Sinergetika teksta: ucheb. pos. – Мinsk: МGLU, 2005. – 204 s. 2-ye izdanie, ispravlennoe i dopolnennoe. — М.: Yaziky russkoi kultury; Izdatelskaya firma «Vostochnaya literatura» RАN, 1995.
11. Budagov R.A. Ocherki po eazikoznaniyu (Specifika termina) / Istoriya otechestvennogo terminovedeniya: V 3-h tomah, Т.2. Napravleniya I metody terminologicheskih issledovanii: ocherk I chrestomatiya. М.: Моskovskyi licey, 1995. Kniga 1. – 334 s.
12. Alekseeva, L.M. Problemy termina I terminoobrazovaniya: ucheb. pos. – Perm: Izd-vо Permskogо univer., 1998. – 120 s.
13. ISO. International Organization for Standardization. 1087 – 2019. Terminology work and Terminology science. https://www.iso.org/ru/standard/62330.html
14. Qazaqstan. Ūlttyq ensiklopedia. A.Nysanbaevtyñ red. T.1-5. Almaty.: Qazaq ensiklopediasy, 1998. – 720 b.
15. Orysşa qazaqşa tüsındırme sözdık / E.Aryn red. Pavlodar.: S.Toraiğyrov at. PMU., «EKO», 2006. – 569 b.
16. Lakoff G., Johnson M. Philosophy in the Flesh: the Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought. – N.Y.: Perseus Books, 1999. – 624 p.