Мақалада хром тотығын (Cr₂O₃) кремний (Si) арқылы хром (Cr) және кремний диоксиді (SiO₂) түзе отырып тотықсыздану реакциясының термодинамикалық талдауы ұсынылған. Гиббс энергиясының өзгерісін (ΔG) есептеу «HSC Chemistry 6» бағдарламалық қамтамасыз етуді қолданып, 0-ден 2000°C-қа дейінгі температура аралығында жүргізілді. Нәтижелер реакцияның термодинамикалық тұрғыдан 1600°C-тан жоғары температурада мүмкін болатынын және 2000°C температурада ең жоғары термодинамикалық тиімділікке жететінін көрсетті. Бұл мәліметтер жоғары температураның реакцияның тиімді өтуі үшін маңызды екенін растайды, бұл хром өндірісінің металлургиялық процестері үшін практикалық мәнге ие. Болашақ зерттеулер үшін ұсыныстарға қысымның, реагенттердің құрамының және ықтимал катализаторлардың реакцияның термодинамикалық тұрақтылығына әсерін бағалау кіреді. Сондай-ақ, процестің экономикалық тиімділігін арттыру жолдарын, мысалы, температуралық режимдерді оңтайландыру және баламалы тотықсыздандырғыштарды таңдау сияқты әдістерді зерттеу қажет. Бұл тәсілдер өндіріс шығындарын азайтуға және процестің экологиялық тұрақтылығын жақсартуға ықпал ете алады. Реакция кинетикасын және бастапқы материалдар құрамының әсерін зерттеуге бағытталған қосымша эксперименттер металлургиялық өндірістің өнімділігін арттыруға және жоғары температуралық процестерді қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

КАБЫЛКАНОВ С.К.

2-ші курс докторанты, Д.Серікбаев ат. Шығыс-Қазақстан техникалық университеті, Өскемен қ., Қазақстан.

E-mail: kabyl_96@mail.ru, https://orcid.org/0000-0002-1272-2065

БУРУМБАЕВ А.Г.

2-ші курс докторанты, Д.Серікбаев ат. Шығыс-Қазақстан техникалық университеті, Өскемен қ., Қазақстан.

E-mail: kabyl_96@mail.ru, https://orcid.org/0000-0002-1272-2065

ЖАҚАН А.М.

1-ші курс докторанты, Торайғыров университеті, Павлодар қ., Қазақстан.

E-mail: armat.01.01@mail.ru, https://orcid.org/0009-0002-3810-0528

1. Perfil'ev, V. P., Smirnov, P. V. (2014). Osnovy metallurgii: Processy vosstanovleniya metallov. Moskva: Himiya.
2. Tuck, A.F. Gibbs Free Energy and Reaction Rate Acceleration in and on Microdroplets. Entropy 2019, 21, 1044. https://doi.org/10.3390/e21111044 DOI: https://doi.org/10.3390/e21111044
3. Miller, J. R., & Hiemenz, P. C. (2010). Principles of Chemistry: A Molecular Approach. Pearson.
4. Kim, D.; Kim, T.; Ji, C.; Ji, S.; Lee, W.; Kim, W. Microstructure and Shape Memory Properties of Gas Tungsten Arc Welded Fe-17Mn-5Si-10Cr-4Ni-(V, C) Shape Memory Alloy. Materials 2024, 17, 4547. https://doi.org/10.3390/ma17184547 DOI: https://doi.org/10.3390/ma17184547
5. Atkins, P., & de Paula, J. (2014). Physical Chemistry (10th ed.). Oxford University Press.
6. Liu, J., & Zhang, X. (2022). Fundamentals of Metallurgical Kinetics. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-56999-5

хром кені, хром тотығы, термодинамика, энтальпия, энтропия