Қазақстан Республикасының Азаматтық құқығы шаруашылық қызмет объектілерінің қатарында материалдық, материалдық емес игіліктерді белгілейді. Бұл артықшылықтардың шеңбері әртүрлі. Оларға мыналар жатады: заттар, ақша, бағалы қағаздар, басқа мүлік, оның ішінде мүліктік құқықтар, жұмыстар мен қызметтер, зияткерлік қызметтің қорғалатын нәтижелері және оларға теңестірілген даралау құралдары, материалдық емес тауарлар. Азаматтық құқықтағы заттардың ерекше санаты-бағалы қағаздар. Дамыған экономикада тауар айналымының объектісі тек заттар ғана емес, сонымен қатар мүліктік құқықтар, соның ішінде арнайы құжаттарға ресімделген бағалы қағаздар болып табылады. Бұл құжаттардың басты ерекшелігі - оларда көрсетілген құқықтардың оларды бекітудің құжаттық формасымен тығыз, ажырамас байланысы. Бағалы қағаздың бұл рөлі бірқатар қасиеттердің болуымен анықталады, оны басқа заңды құжаттардан ерекшелендіреді, олар сонымен қатар олардың иелерінің, иелерінің субъективті азаматтық құқықтарын растайды. Мақалада Қазақстан Республикасында Бағалы қағаздар нарығының қалыптасу процесі, заңнамалық базаны құру процесі, заңнамада бағалы қағаздар нарығының құқықтық сипатының нақты көрінісі, бағалы қағаздарға сұраныс пен ұсынысты қалыптастыру саласы болып табылатын бағалы қағаздар нарығының ерекшеліктері зерттелген. Бағалы қағаздар нарығының пайда болуы мен қалыптасу тарихы қозғалды. Бағалы қағаздардың тән құқықтық белгілері атап өтілді: қасиеттері, нысаны, азаматтық-құқықтық мәртебесі.

САУТБАЕВА С.Б.

заң ғылымдарының магистрі, аға оқытушы, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік унивеситеті, Ақтөбе қ., Қазақстан.

Е-mail: Salt_1979@mail.ru; https://orcid.org/0000-0003-0726-5477

1. The Civil Code of the Republic of Kazakhstan dated 27.12.1994 (with additions and amendments as of 01.01.2023).
2. Beksultanova A.Zh. Securities market of Kazakhstan, Almaty: Atamura, 2000, p. 41.
3. Petrov M.I. Legal regulation of the securities market. St. Petersburg: St. Petersburg, 2005. p. 231.
4. Legal regulation of the securities market./ M.I. Petrov. - - SPB:Peter, 2015. p.240.
5. Berzon N.I., Burkova E.A., Kozhevnikov N.A., Chalenko A.V. Stock market. - Moscow, Vita-press. 1998.
6. Galanov V.A., Basova A.I. Securities market.- Almaty: Danker, 1996.
7. Yesenov B. Problems and prospects of the stock market development in Kazakhstan. //Sayasat. – 1999. - No. 6.- p. 72.
8. Omarov Zh.Zh. Regulation of the securities market.//Sayasat. No. 1, 2000. p. 4.

Бағалы қағаздар, азаматтық құқық, заттай құқықтар объектісі, ұстаушы, мүлік, табыс, құжат, мәміле