Соңғы жылдары өсімдік тектес өнімдерге, оның ішінде балама сүттен жасалған ірімшіктерге деген қызығушылық халық арасында артып келеді. Бұл лактозаға төзбеушіліктен, сүт ақуызына аллергиядан зардап шегетін адамдар санының артуына, сондай-ақ вегандық өмір салтын ұстанатын адамдардың арасында танымалдылығына байланысты. Өсімдіктерден, яғни бадам және кокос жаңғағынан алынған балама сүт ірімшік өндірісінің перспективалық шикізаты болып табылады. Мұндай ірімшіктерді өндірудің технологиялық ерекшеліктері, текстуралық және дәмдік сипаттамалары, сонымен қатар олардың тағамдық құндылығы мен денсаулыққа пайдасы талданады. Соңғы өнімнің құрылымын тұрақтандыру және органолептикалық қасиеттерін жақсарту мәселелеріне ерекше назар аударылады. Тамақ өнеркәсібіндегі заманауи тенденцияларға және функционалды өнімдерді жасау мүмкіндіктеріне ерекше назар аударылады. Жұмыс дәстүрлі сүт ірімшіктеріне тұрақты және пайдалы балама ретінде өсімдік негізіндегі ірімшіктердің әлеуетін көрсетеді.

Бұл зерттеудің мақсаты – ірімшік өнімдерінің ассортиментін көбейту, әсіресе жануар тектес өнімдерді қолданысқа алмай оны өсімдік негізіндегі өніммен алмастыру. Лактозаны көтере алмайтын адамдар мен вегандық өмір салтын ұстанатын және асқазан – ішек жолдарының ауруы бар тұтынушыларға тиімді өнімді шығару. Нарықта таралмаған өсімдіктен алынған сүттен ірімшік жасау.

АЛМАНОВ Ж.Т.

Ауыл шаруашылық ғылыми кандидаты, доцент, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе қ., Қазақстан.

Е-mail: almanovzaksylyk@gmail.com, https://orcid.org/0009-0001-4311-5508

ЕРДОСҚЫЗЫ А.

Студент, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе қ., Қазақстан.

Е-mail: ainara1112@icloud.com, https://orcid.org/0009-0005-5075-2424 

ДЖАСЕНОВА А.Т.

Студент, Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, Ақтөбе қ., Қазақстан.

Е-mail: dzasenovaa@gmail.com, https://orcid.org/0009-0001-0861-9639

1. Догарева Н. Г., Лоретц О. Г., Ребезов М. Б. «Технологии сыров. Часть 1» учебное пособие / Алматы – 2020.
2. Карпеня М. М., Шляхтунов В. И. «Технология производства молока и молочных продуктов». Учебное пособие / – 2015.
3. Қозықан С. «Сүт және сүт өнімдерінің технологиясы». Оқу құралы/ – 2022.
4. Диханбаева Ф. Т. «Сүт өнімдерінің технологиясы және өндірістік есеп». Оқу құралы/ 2022.
5. Догарева Н. Г., Лоретц О. Г., Ребезов М. Б. «Технологии сыров. Часть 2» учебное пособие / Алматы – 2020.
6. Злотарева Е. Н. «Ремесленное сыроделие. Как организовать производство сыра в ресторане» – 2021.
7. Догарева Н. Г., Богатова О. В. «Продукты из молочного сырья» – 2010.
8. Крусь Г. Н. и др. «Технология молока и молочных продуктов» – 2008.
9. Лабораторный практикум по технологии молочных консервов и сыра / Сост. Э. П. Шалапугина – 2008.
10. Экспертиза молока и молочных продуктов. Качество и безопасность: учебно-справ. пособие Под ред. В. М. Позняковского. – 2-е изд. – 2009.
11. Асенова Б. К., Ребезов М. Б., Топурия Г. М. Контроль качества молока и молочных продуктов – 2019.
12. Голубева Л. В., Богатова О. В., Догарева Н. Г. Практикум по технологии молока и молочных продуктов – 2012.
13. Тихомирова Н. А. Технология молока и молочных продуктов – 2011.
14. Mäkinen M., Zannini A., Arendt E. «Plant-based Milks: A Sustainable and Healthy Alternative to Dairy» – 2016.
15. «Handbook of Functional Beverages and Human Health». Fereidoon Shahidi – 2016.

балама сүт, лактозаға төзбеушілік, бадам және кокос жаңғағынан алынған балама сүт, технологиялық ерекшеліктер, тағамдық құндылығы, органолептикалық қасиеттері