Мақала жеңіл судың физика-химиялық қасиеттерін және оның өсімдіктердің өсуі мен дамуына әсерін зерттеуге арналған. Автор табиғатта судың таза түрінде кездеспейтіндігіне назар аударады, өйткені оның құрамында әрдайым әртүрлі химиялық элементтер бар. Судың түрлері қарастырылады: химиялық және физикалық байланысқан, сондай-ақ бос су. Судың изотоптық құрамына, соның ішінде ауыр суға және оның тығыздығы, қайнау және балқу температурасы сияқты физикалық сипаттамаларына ерекше назар аударылады. Бөлме раушандарының өсуіне дейтериймен сарқылған жеңіл судың әсері туралы эксперимент сипатталған. Зерттеу көрсеткендей, жеңіл сумен суарылатын өсімдіктер қарапайым сумен суарылатын бақылау топтарымен салыстырғанда жақсы дамиды. Автор 12 апта ішінде өсімдіктердің өсу нәтижелері туралы деректерді береді, бұл өсімдіктердің денсаулығын жақсартуға көмектесетін жеңіл судың бірегей қасиеттерін растайды. Сонымен қатар, ауыз судың химиялық құрамына талдау және әртүрлі су түрлерімен суарылатын өсімдіктердегі флавоноидтардың құрамына фитохимиялық талдау жасалады. Қорытындылай келе, жеңіл судың әдеттегіден айтарлықтай артықшылығы бар, бұл оны ауыл шаруашылығында пайдалану үшін перспективалы етеді.

ГЕМПЕЛЬ К.А.

химия және биотехнология кафедрасы, «Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті» КЕАҚ, Көкшетау қ., Қазақстан

E-mail: gempelkarina@mail.ru, https://orcid.org/0009-0009-5102-6626

1. Пятов Е.А., Сергазина С.М., Нурмуханбетова Н.Н. Химия и физиология воды. Учебное пособие. Кокшетау. «Мир печати». 2020. С.95.
2. Антонченко В.Я. и др. Основы биофизики воды. Киев. «Наукова думка» 2011. С. 180.
3. Пятов Е.А., Сергазина С.М., Лоскутова Г.А. // Легкая вода в Казахстане. ФГБОУ ВО «Алтайский гос.тех.университет им.И.И.Ползунова». Ползуновский вестник. №3. 2016. С.28-31.
4. Маленков Г.Г. Структура и динамика жидкой воды. Журнал структурной химии, 2006. Т.47. С.5-35.
5. Уоттерсон Д.Г. Роль воды в функции клетки. Биофизика. 1991. Т.36. №1. С.5.
6. Сергазина С.М., Пятов Е.А. Камзе А.Р. // Щучье–Бурабай курорттық аймағының жер асты және жер үсті суларының химиялық құрамың зерттеу. Вестник КГУ им. Ш. Уалиханова №3. 2020. С.76-86.
7. Сергазина С.М., Токтабаева З. К., Нурмуханбетова Н.Н., Фахруденова И.Б. //Исследование физико- химических характеристик «Легкой воды» г. Кокшетау. «Химия ғылымы мен химиялық білім берудің ӛзекті мәселелері» Республикалық ғылыми конференция. Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ. С.110-115. 04.04.2022.