KCl-Na монокристалындағы экситон тәрізді түзілулердің радиациялық релаксациясы
люминесценттік спектроскопияның тәжірибелік әдістерімен зерттелді. KCl-Na кристалдарының
рентгенлюминесценция спектрлерінде алғаш рет бөлме температурасында 2,8 эВ максимумы бар сәулелену
жолағы анықталды.
KCl-Na кристалдарындағы 2,8 эВ кезінде сәулелену қарқындылығының көп реттік күшейту әсері
қыздырудан кейін (400-700оС), Na иондары концентрациясының артуынан кейін (мысалы, 1000 ppm), сондай-ақ
кристаллографиялық бағыттар бойынша (<100> және <110>) бір осьті деформация әсер еткенде барынша жоғары
болады.
Сондай-ақ, натрийдің жоғары концентрациясында (1000 ppm) KCl-Na кристалдарында 3,1 эВ-да
максимумы бар қарқынды қосымша сәулелену анықталды, бұл қоршаған ортада электронды қозулардың
эмиссиялық релаксациясы жүретін жұптасқан натрий иондарына тән.
KCl-Na тор симметриясының термосерпімді кернеумен қыздырылған кезінде, жеңіл катионмен (Na)
қоспалау кезінде, сондай-ақ бір осьті деформация кезінде (<100> және <110>) сығумен төмендеуі өздігінен
қармалғанға дейін босаңсымаған кемтіктің еркін жүру жолының артуына әкелетіні эксперименттік түрде
анықталды. Нәтижесінде экситон тәрізді түзілудің пайда болуымен электрон-кемтік жұптарының
рекомбинациялық жиын ықтималдығы артады, оның радиациялық релаксациясы қарқынды люминесценцияға ие
термосерпімді, нүктелік және бір осьті деформация өрісінде жүреді.
ТОР СИММЕТРИЯСЫНЫҢ ТӨМЕНДЕУІМЕН KCl-NaКРИСТАЛДАРЫНДАҒЫ ЭКСИТОН ТӘРІЗДІ ЛЮМИНЕСЦЕНЦИЯНЫҢРЕКОМБИНАЦИЯЛЫҚ ЖИЫНЫН КҮШЕЙТУ ӘСЕРІ
сілтілі галоидты кристалдар, рентгенлюминесценция, күшею, нүктелік және бір осьті деформация, өздігінен қармалған экситон, экситон тәрізді люминесценция, электрон-кемтік рекомбинациясы, экситон тәрізді түзілу
ТОР СИММЕТРИЯСЫНЫҢ ТӨМЕНДЕУІМЕН KCl-NaКРИСТАЛДАРЫНДАҒЫ ЭКСИТОН ТӘРІЗДІ ЛЮМИНЕСЦЕНЦИЯНЫҢРЕКОМБИНАЦИЯЛЫҚ ЖИЫНЫН КҮШЕЙТУ ӘСЕРІ. (2024). "Қ. Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университетінің Хабаршысы" ғылыми журналы, 69(3). https://vestnik.arsu.kz/index.php/hab/article/view/228